Tuesday, June 7, 2011

Errezitaldia Iruñeko Gaztelu Plazan

Igandean poesia errezitaldia izan zen Aspaldikuren eskutik Gaztelu Plazan, Iruñeko Liburu Feriaren azken egunean. 7etatik 8ak arteko tartean aritu ziren, gaztelaniaz, Iosu Calvo, Mercedes Viñuela eta Magdalena Ziriza, besteak beste; euskaraz, berriz, Jokin Irigoien, Leire Alonso eta Josu Jimenez Maia. Ohi bezala, aurkezpen lanetan izan zen Consuelo Allué, Aspaldikuburua.





Eskerrak eman nahi dizkiegu Liburu Feriako lagunei tarte bat gordetzegatik poesiari, hala nola errezitaldian parte hartu zuten guztiei.

Wednesday, June 1, 2011

Gerezi garaiko haikuak Baionako Euskal Museoan

Atzo eta gaur ospatzen ari dira Maiatz-en 27. literatur solasaldiak, Baionan.

Jardunaldien atarikoan erakusketa berezi bat zabaldu zen. Erakusketa hori Gerezi garaiko haikuak izeneko liburutik ateratako irudiekin, haigekin, osatua da, Maite Ramos Fernandezek eginak.

Erakusketaren aurkezpen testuak hala diosku:

Japoniako kulturak ez du inor epel uzten: batzuek gorrotatu egiten dute; beste batzuek, maitatu egiten dugu. Ezinezkoa da, halere, japoniar bihurtzea, baina hain da erakargarria ezen estilo japoniarra hartu eta geurera egokitzen dugu. Horregatik haikuak idazten ditut euskaraz, oinarri-oinarrizko den estrukturari eutsita, estetika klasiko japoniarra saihestu gabe.

Izenbururik eta errimarik gabeko estrofa laburra da haikua. Haiku batean sentsazioak biltzen dira, zazpi bider bost bidez zazpi silabako artefaktu poetiko batean. Hamazazpi silabatako haiku batean ezer ez da sobera, luzamendurik eta estruktura bihurririk onartzen ez duen olerki mota bat. Haiku argi izpi bat bezalakoa da, istant bat olerki txipi batean bildua.

Horren labur izanik, haikuak iradokitzaileak dira, kontatu baino gehiago iradoki egiten baitute. Haikugile ospetsuenak, Baxô-k, zioen bezala “une jakin eta leku batean gertatzen ari dena” da haikua. Naturarekin estuki lotutako poesia da, naturatik edaten duena. Oro har, haiku guztiek kigo bana dute, urtaroari dagokion hitz giltzarria, eta erakusketa honetan, Gerezi garaiko haikuak liburuan bezala, haiku guztiak sailkatuta agertzen dira urtaroen arabera.

Haiku bakoitzaren osagarri, irudi bat, haiga bat, fude -pintzel- eta sumi -tinta- japoniarrez egina. Maite Ramos Fernandezek egindako irudi eder hauetako bakoitza ondoko haikuaren izpiritua islatu nahi du. Irudiak sinpleak behar dira izan, haikuak sinpleak diren gisara, baina esanahiz beterikoak. Orobat, haigek olerkien sentimendua margotu nahi dute.

Amaitzeko, ez ahantzi haiku baten hitzak olerkariak komunikatu nahi duenaren itzala baizik ez dela: hitzak itzal hutsak dira, baina ez hutsalak. Izanez ere, hitz horien atzean atzemanezinaren errealitatea duzu. Izan bitez biak ala biak, haikuak zien haigak, atsegingarri.

Erakusketa ikusgai egonen da ekain osoan Baionako Euskal Museoan