HATSA ELKARTEAREN AGERI BAT

Adixkide Olerkaria

Uda sasoia, zimizta bat bezala iraganik, hona udazkeneko noztalgiarekin batera, poesiazko hitzen iratzartzeko garaia

1) Beste behin batez, pentsatzen dugu, Datoren 2009eko apirileko lehen igandean (5a), «Hatsaren Poesia» bilduma berri bat agertuko dugula (11garren aldi honetan oraino urtearen bukaera bermapuntu bezala proposatzen dugu).

2) «Maite ditugun olerkariak» sailean

Urriaren 11n Itziar Gomez gomitazen dugu.

Goizean Oinezko Ibilaldi bat, Lizartsu mendira, eginen dugu.

Ordu bietan Bazkaria (15 Euro). Bazkaldu nahi duenak izena eman dezala Urriaren 8ko.

Arratsaldean Itziarren Olerki emanaldia.

3) «Maite ditugun olerkariak» sailean egonez

Urriaren 25ean Juankar Mugartza dugu gomitatuko.

Egun horretan ibilaldi bat eginen dugu, goizean «Gorramendi» deitu mendira.

Ordu bietan Bazkaria (15 Euro). Bazkaldu nahi duenak izena eman dezala Urriaren 21eko.

Arratsaldean Juankar Mugartza-ren Olerki emanaldia

4) «Maite ditugun olerkariak» sailean parte hartzea gomitatu bezala eskatzen dizugu. Aski duzu urteko edozoin larunbata egun bat aukeratzea, eta, arazorik gabe, momento goxo bat zurekin iraganen ginuke. Jadanik, Oier Guillanek, Ainara Maiak, Juan Ramon Makusok, Belen Oronozek, Juanma Sarasolak, Urtzi Urkizuk, Edu Zelaietak eta Zigorrek parte hartu dute, orai, zure txanda. Gure helburuetan da, Hatsaren Poesia bilduman parte hartu duten guziak, banazka egun batez gomitatzea.

5) Bestalde, bihotzez preziatuko ginuke zure inguruan ezagutzen dituzun olerki idazleeri«Hatsaren Poesia» bilduman parte hartzea proposatuko bazenie.

Bestalde, Irakaslea bazira, nahiko ginuke ere zure eskolako haur edo gazte olerkizaleek, datoren urteko olerki bilduman parte har dezaten. Jadanik Hondarribia, Igantzi, Arantza, Etxalar, Senpere, Donibane Lohitzune, Hendaia, Uztaritze, Itsasu, Baionako «Bernat Etxepare», Oñatiko «Elkar Hezi», Tolosako «Laskorain », «Eskolapioak», «Orixe», Iruñeko «Biurdana», «Jaso» eskolakoek, talde-olerkiak bidaliz, parte hartzen dute. Nahi balitz, prest gaude eskoleri laguntza bat emateko.

6) Datoren «Hatsaren Poesia» eguna nahi ginuke modu berezi batean iragan. Gure bildumetan agertutako testu poetikoak, bideoprojektore baten bitartez erakutsiko gintuzke, baina aurkeztuko diren testuek beharko dute, edo argazkiekin edo antzerki moduan, edo filma moduan /artistikoki grabatuak izan.

Adixkide Olerkaria, emanen diguzun erantzuna aurretik eskertzen dugu eta aintzatzen.

Agur

Hatsa elkartearentzat,

Auxtin Zamora

Daniel Cassany-ekin

Duela urte gutxi batzuk nekez irudika genezakeen nola aldatuko zen irakurtzeko ohitura. Begien aurrean pantailan lerratzen diren hitzak ari zara prozesatzen; blog batek azkar editatzeko eta Interneten argitaratzeko aukera ematen digu, duela urte gutxi batzuk imajinaezina. Baina orain dugu aukera duela ordu gutxi batzuk gertatutako zerbait pantailaratzeko. Beheko irudian duzue, adibidez, bart Pil-Pil-ean izandako afariaren argazkia.


Aspaldikuko lehendakari Consuelo Alluéri esker, bart gonbidatu berezia izan genuen : Daniel Cassany, Pompeu Fabra Unibertsitateko irakaslea. Aspaldikukideok solasaldiaren bizia, sagardoaren txinparta, txuletoiaren samurra eta moskatelaren lilura gozatzeko parada izan genuen hizkuntzalari katalanarekin; poesia eta beste kontu mundutiarrago zenbait izan genuen solasgai. Moltes gràcies, Daniel!

MAIATZ 47, KARRIKAN DA

MAIATZ 47 2008ko udako alea karrikan da jagoitik. Azalean Anne Marie Bouyssou-ren argazki batean armiarma sarea, amarauna, ur tanta txipiz bustia, barnean idazle anitzen idazkiak. Eta 77. orrian, opari bat gu guztiontzat, AUXTIN ZAMORA olerkari lapurtarrak Nafarroako 3. Poesiaren Bestaz eginiko iruzkina. Maitasunez egina. Lizarran bizi genuen Babel hura ongi islatuz.

MAIATZ 47. ale honetako IRACVRTCAILLE HVNEN MANERAZ ABISVA delako aurkezpen orrian ondoko aurkibide interesgarria aurki daiteke:

Sarrera

L. Etxezaharreta eta Itxaro Borda Aimé Césaire poetaren inguruan ari dira hasierako orrietan.

Lerroz lerro atalean gai hauek jorratzen dira

• Mitologian, Luixa Giltzu
• Ene zakurra "Majo", Mattin artzaina
• Ez zakien gizona, Jakes Sarraillet
• Eguneroko ekaitza, Etxahun Aurkenerena
• Lainoaren Blues, Txaro Etxebarria
• Larbuzteko gizandiak, Jakes Lafitte
• Olerkiak, Eric Dicharry
• Ametsak
• Mikel Txiki Saindua, Xabi Soubelet
• Gora Oteiza
• Tobera
• Larrazkena, poemak, Hasier Larretxea
• Post Mortem, Scripta Volant, Itxaro Borda
• Haize bide, Maialen
• Aitaren lutsaarrak, L. Etxezaharreta
• Zutaz nostalgia, Ixabel Etxeberria

Hango haize sailean

• Irina Voinova (Bulgaria, Ivanina Asenovak prestatua)
• Olerkiak
• Elkarrizketa

Euskal Herrian idazle

• Junes Casenave-Harigile
• Biziko joan jinak
• Junesekin solasean

Liburuen sasitik

• Biblia euskaraz, Mikel Duvert
• Nafar poesiaren 3. biltzarra, Auxtin Zamora
• EAko poesia egunak
• Mikelazuloren 8. poesia astea
• Hiru liburutaz, Amaia Iturbide
• Liburu berri
• Leturiaren egunkari ezkutua, Txillardegi omendua
• Maiatzen Solasaldiak
• Literatura Terminologi Hiztegia
• Ametsa, mina eta zoriona, A Iturbideren liburuaz
• Henrike Knörr zena
• Jacques Etcheverry hil da
• Berriak handik eta hemendik
• Oteiza eta modernitatearen krisia
• Max Rouquette idazlearen mendeurrena

MAIATZ

MAIATZ 47, AIMÉ CÉSAIRE-ri ESKEINIA

MAIATZ aldizkariaren 47. zenbakia Aimé Césaire idazleari eskeini zaio. Aldizkariaren editoriala eta hasierako bi artikulu olerkari martinikatar honen inguruan ari dira. Bi artikulu horietako bat L. Etxezaharretak sinatu du eta bestea Itxaro Bordak. Biak ala biak ezin interesgarriagoak.

Aimé Césaire... Libertatearen poeta bat

Aurten, apirilaren 17an, Madinina tokikoek deitzen duten Martinikako hiri nagusian, Pierre Zobda-Quitman ospitalean, goizeko 5etan, zendu da Aimé Césaire. 1913ko ekainaren 26an sortua zen, poeta bainan ere militante politiko antikolonialista bezala bizi zen " négritude " deitzen den literatura mugimenduaren gidari nagusi hau."

Maiatz

"Martinikako Komunitate historikoaren" eskubideak eta burujabetasunaren alde honekin agertu zen nahiz Frantziako botereek, eskuin ala ezkerrekoek beti ukatu zuten, Frantzia zentralista eta jakobinoaren ohizko bidean.

L. Etxezaharreta

FORT DE FRANCE

Zendu da poeta, Fort de France-ko ospitalean, 2008ko apirilaren 17 honetan. Ele batez denak, politikari frantses zuriak orozbat, zintzotasun gabea kausitu dudan Sarkozy barne, bildu dira Aimé Cesairen omenaldi mediatikoa egiterakoan. Poeta ospetsu gutxi geratzen da bizirik orain, Yves Bonnefoy-taz aparte. Eta dirudienez ez da poesiarik sartzen Frantses botereen kezketan, faltsuki salbu. Cesairen familiakoa banintz, gizona ezkerrekoa eta erabat pobreen alde izan zelarik, debekatuko nioke lehendakari neoliberalari ehortzetan parte hartzea.

Itxaro Borda

Tipula erre usainarekiko beltzeriak bere odol hedatuan berraurkitzen du askatasunaren gostu karatsa

Zutik dago beltzeria

Jarririko beltzeria
Ustegabetarik zutik
Kalan zutik
Kabinetan zutik
Zubian zutik
Haizean zutik
Eguzkipean zutik
Odolean zutik

Zutik
Eta
Libre

Zutik eta ez-eratorri perfektoan inguruka bere itsastar biluztasunean eta bere askatasunean ero gaizo
Eta hara;
Ate ustegabetarikago zutik
Zutik soketan
Zutik brankan
Zutik iparroratzean
Zutik kartarekin
Zutik izarren azpian

Zutik
Eta
Libre

Aimé Césaire / Itxaro Borda, MAIATZ 47

Cesare Pavese jaio zeneko mendeurrenean

Hori dela-eta, hona hemen poeta italiarraren poema bat
italieratik Joakin Balentzia Tirapuk euskaratua

KARRIKAKO ABESTIA  ("Canzone di strada")

 

Zergatik lotsa? Batek bere zigorra bete badu,

ateratzen uzten badute, guztiak bezala delako da

eta karriketan bada ziegan egon den jendea.

Goizetik gauera ibilkatzen gara etorbideetatik

eta berdin zaigu euria egin edo eguzki ederra izatea.

Atsegingarria da etorbideetan solas egiten duen jendea aurkitzea,

eta zure buruarekin mintzo, neskak bultzadaka harrapatuz.

Atsegingarria da atarietan txistu egitea nesken zain

eta karrikan besarkatu eta zinera eramatea

eta ezkutuki erre egitea, belaun ederretan euskarrituta.

Atsegingarria da beraiekin mintzatzea, haztatu eta irri egitea,

eta gauez ohean, etzarazi nahi diguten lepora

oldartzen diren bi besoak sentituz, goizeaz pentsatzea

kartzela berriro utziko dugula, eguzkiaren hozkirrian.

 

Goizetik gauera mozkortuta ibilkatzea

eta behatzea, irri eginez, pasatzen diren oinezkoak

eta karrikan sentitzen direnean -itxusiak ere- guztiek gozatzen dutela.

Goizetik gauera mozkortuta kantatu

eta mozkortiak aurkitu eta asko irauten duen

eta egarria sorrarazten digun solasaldia egitea.

Euren buruarekin solas egiten duten lagun hauek guztiek

gurekin gauez nahi ditugu, tabernaren hondoan itxita

eta gure gitarrarekin laguntzea, airean durundituz

hordituta jauzi egiten duena eta itxita jada ez dagoena,

kanpoan izarrek edo urak euria eragiten badute ere. Ez du axola

ordu horretan etorbideetatik jada neska ederrak paseatzen ez badira:

gaur gauez bera ere atera baita kartzelatik

eta berarekin, algaraz eta kantuz, egunsentia ikusiko baitugu.

 

Cesare Pavese ("Lan egitea nekagarria da")

 

Mendeurrenaren karietara, gaur BERRIAn argitaratutako artikulua: Pavese-ren porrota ote?

"NAVARRA" PABILIOIA ETA EXPO ZARAGOZA

"Navarra" gunean euskarak jai

Hizlari txarra naizen arren
Mintza nakion
Argi eta garbi
Belarritik tiratu behar zaionari

Zeren begirada batez den-dena ikusten baitut
Batzuen lotsagabekeria guztia

Errekak zer ekarriko zain nago
Ebroaren korronteari begira ez darabilt deus ere gogoan
Ezorduan joan behar dut
Eta alde egiteko inoiz ez da berandu

Juankar Mugartza

AIMÉ CÉSAIRE, MAIATZ 47

Tam-tam de nuit

train d'okapis facile aux pleurs la rivière aux doigts charnus fouille dans le cheveu des pierres mille lunes miroirs tournants mille morsures de diamants mille langues sans oraison fièvre entrelacs d'archet caché à la remorque des mains de pierre chatouillant l'ombre des songes plongés aux simulacres de la mer

Aimé Césaire

Le crystal automatique

allo allo encore une nuit pas la peine de chercher c'est moi l'homme des cavernes il y a les cigales qui étour- dissent leur vie comme leur mort il y a aussi l'eau verte des lagunes même noyé je n'aurai jamais cette couleur- là pour penser à toi j'ai déposé tous mes mots au monts de-piété un fleuve de traineaux de baigneuses dans le courant de la journée blonde comme le pain et l'alcool de tes seins

allo allo je voudrais etre à l'envers clair de la terre le bout de tes seins à la couleur et le gout de cette terre-la

allo allo encore une nuit il y a la pluie et ses doigts de fossoyeur il y a la pluie qui met ses pieds dans le plat sur les toits la pluie a mangé le soleil avec des baguettes de chinois

allo allo l'accroissement du cristal c'est toi...c'est toi ô absente dans le vent et baigneuse de lombric quand viendra l'aube c'est toi qui poindras tes yeux de rivière sur l'émail bougé des îles et dans ma tête c'est toi le maguey éblouissant d'un ressac d'aigles sous le banian

Aimé Césaire

Prophétie

Là
où l'aventure garde les yeux clairs
là où les femmes rayonnent de langage
là où la mort est belle dans la main comme un oiseau
saison de lait
là où le souterrain cueille de sa propre génuflexion un luxe
de prunelles plus violent que des chenilles
là où la merveille agile fait flèche et feu de tout bois

là où la nuit vigoureuse saigne une vitesse de purs végétaux

là où les abeilles des étoiles piquent le ciel d'une ruche
plus ardente que la nuit
là où le bruit de mes talons remplit l'espace et lève
à rebours la face du temps
là où l'arc-en-ciel de ma parole est chargé d'unir demain
à l'espoir et l'infant à la reine,

d'avoir injurié mes maîtres mordu les soldats du sultan
d'avoir gémi dans le désert
d'avoir crié vers mes gardiens
d'avoir supplié les chacals et les hyènes pasteurs de caravanes

je regarde
la fumée se précipite en cheval sauvage sur le devant
de la scène ourle un instant la lave
de sa fragile queue de paon puis se déchirant
la chemise s'ouvre d'un coup la poitrine et
je la regarde en îles britanniques en îlots
en rochers déchiquetés se fondre
peu à peu dans la mer lucide de l'air
où baignent prophétiques
ma gueule
ma révolte
mon nom.

Aimé Césaire

Jour et Nuit

le soleil le bourreau la poussée des masses la routine de mourir et mon cri de bête blessée et c'est ainsi jusqu'à l'infini des fièvres la formidable écluse de la mort bombardée par mes yeux à moi-même aléoutiens qui de terre de ver cherchent parmi terre et vers tes yeux de chair de soleil comme un négrillon la pièce dans l'eau où ne manque pas de chanter la forêt vierge jaillie du silence de la terre de mes yeux à moi-même aléoutiens et c'est ainsi que le saute-mouton salé des pensées hermaphrodites des appels de jaguars de source d'antilope de savanes cueillies aux branches à travers leur première grande aventure: la cyathée merveilleuse sous laquelle s'effeuille une jolie nymphe parmi le lait des mancenilliers et les accolades des sangsues fraternelles.

Aimé Césaire