Nafarroako Liburuzainen Elkarteak 2010eko abenduko zenbakia plazaratu du berriki. Joxemiel Bidadorri eskeinitako alea da. Oso ongi argitaratutako aldizkaria da... Hatsaren Poesiaren antzera, aldizkaria baino liburu bat dirudi.
Bertan hainbat idazle nafarren iritziak jasotzen dira "Euskaraz idaztea Nafarroan" gaiaz. Hona hemen iritzi horietako batzuk:
* Anjel ERRO : "Nafar idazle baten lana "saritua" izan denean, Nafarroatik kanpoko instituzio batek egin du (dela publikoa, Euskadi Sariak bezala, dela gutxi gorabehera akademikoa, Kritika saria bezala, edo dela guztiz ekimen herrikoikoa, orain gutxi irakurle talde batek martxan jarritako 111 akademia)."
* Patxi LARRION : "Idaztea, idaztearen ekintza ezer bada, jarduera pertsonala da, baina, plazarik gabe nekeza egin ohi da, eta hau idazten duenak birtuala baino haragizko plaza nahiago."
* Jon ALONSO : "Honez gero ez dut uste inork, fundamentu pixka batekin arituz gero, uka dezakeenik euskal idazleen bazterketaren oinarrian bulkada politiko dagoenik. Euskarazko edozein manifestazioaren aurka dagoen bulkada berbera. Nafarroako bizitza publikotik -hartaraz gero, pribatutik ere bai, baina horrek ez du hainbeste inporta- euskara desagerrarazten tematzen den jende horren bulkada ezagun hori."
* Josetxo AZKONA : "Beraz, euskarak gure lurraldean dituen hiztun-kopuruari erreparaturik -aski urria bera, gehienez jota, populazioaren %12-, errateko gisan gaude halako idazle multzo trinkoa badela gure lurraldean. Gabeziak gabezia, euskal letren jarraitasuna ez da eten Nafarroan, ez horixe !"
* Aingeru EPALTZA : "Handia da, gero. Iruñean, urrikalmendu begiradak sumatu izan ditut neure burua euskal idazle gisa aurkezturik. 'Nora hoa, gizagaixo hori, lau katuk ere erabiltzen ez duten hizkuntzan idazten !'"
* Inma ERREA : "Nafarroan gertatzen ari dena da horren adibide. Agintariek ez dute nahi euskarak aurrera egitea, eta horretarako klase orotako trikimailuak baliatzen dituzte. Esaterako, literaturaren alorrean, euskaraz idazten dugunok ikusezin bilakatzen saiatzen dira, baina horrekin ez dute lortzen gaztelaniazko literaturari bultzada ematea Nafarroan. Besteak beste, gaztelaniaz idazten duten idazle nafar asko ez direlako euskararen arerio, eta hori, euskal kulturaren arerio ez izate bera, baztertua izateko arrazoia bilaka daiteke Nafarroan. Penagarria da hizkuntza bati herra erakustea, penagarria, itogarria eta antzua."
* Josu JIMENEZ MAIA : "Adierazgarria den beste adibide bat. Iaz Iruñeko Pamiela argitaletxeak atera zuen Siete Poetas Vascos liburuan, Jose Angel Irigarai handiak apailaturiko liburua, Luigi Anselmi, Bernardo Atxaga, Jon Gerendiaga, Tere Irastortza, Xabier Lete, Xabier Montoia eta Joseba Sarrionaindiaren liburua ezagutzen al dute Nafarroako poeta erdaldunek? Irakurri dute? Lepoa eginen nuke ezetz. Eta ele biz egin zen antologia hura.
* Joakin BALENTZIA :
Ezagutzen ez duena gaitzesten duen horri
eskaini nahi diot
ene hitz arrotz hau,
apalki, badaezpada ere,
ulergarri ere bai,
ez nahasteko moduan;
itzultzaile iaioak direnez gero,
ene berba barbaroak
egokituo dituztelakoan nago:
ni hemengo naiz,
jaiotzez, legez,
bihotzez, gorputzez,
ametsez, heriotzez,
hauxe da ene lengoaia propioa,
odolez egindakoa
mende anitzetan zehar;
zu mintzatzen hasi baino lehen
hemen nengoen ni,
hiztun, sinestun,
ene mito eta jainkoekin,
bakean,
lurralde lau eta malkar hauetan,
lagunen artean,
solas, maitasuna egiten,
noizbait itsasoari
baina beti eguzkiari so
ama lurrarekin loturik;
baina zuk, ezagutzen ez duena
erdeinatzen duen horrek
ez duzu ikasi nahi
orain dudan kezka guztia
bihotzean, gorputzean,
heriotzan, odolean,
eta nire lengoaia berezi eta zaharra
arbuiatzen duzu
modu basati batez,
eta ez dugu elkar ulertzen jakina;
zure hizkuntza ikasia dut
halabeharrez, nahitaez,
baina zuk, berriz, nirea ez,
eta elkar joka gabiltza aspalditik:
otoitz egin dezagun,
edozein hizkuntzatan,
jainkoren batek gorde gaitzala
bion bihotza,
herioak aginduta,
izoztuta ez geratzeko.
Bertan hainbat idazle nafarren iritziak jasotzen dira "Euskaraz idaztea Nafarroan" gaiaz. Hona hemen iritzi horietako batzuk:
* Anjel ERRO : "Nafar idazle baten lana "saritua" izan denean, Nafarroatik kanpoko instituzio batek egin du (dela publikoa, Euskadi Sariak bezala, dela gutxi gorabehera akademikoa, Kritika saria bezala, edo dela guztiz ekimen herrikoikoa, orain gutxi irakurle talde batek martxan jarritako 111 akademia)."
* Patxi LARRION : "Idaztea, idaztearen ekintza ezer bada, jarduera pertsonala da, baina, plazarik gabe nekeza egin ohi da, eta hau idazten duenak birtuala baino haragizko plaza nahiago."
* Jon ALONSO : "Honez gero ez dut uste inork, fundamentu pixka batekin arituz gero, uka dezakeenik euskal idazleen bazterketaren oinarrian bulkada politiko dagoenik. Euskarazko edozein manifestazioaren aurka dagoen bulkada berbera. Nafarroako bizitza publikotik -hartaraz gero, pribatutik ere bai, baina horrek ez du hainbeste inporta- euskara desagerrarazten tematzen den jende horren bulkada ezagun hori."
* Josetxo AZKONA : "Beraz, euskarak gure lurraldean dituen hiztun-kopuruari erreparaturik -aski urria bera, gehienez jota, populazioaren %12-, errateko gisan gaude halako idazle multzo trinkoa badela gure lurraldean. Gabeziak gabezia, euskal letren jarraitasuna ez da eten Nafarroan, ez horixe !"
* Aingeru EPALTZA : "Handia da, gero. Iruñean, urrikalmendu begiradak sumatu izan ditut neure burua euskal idazle gisa aurkezturik. 'Nora hoa, gizagaixo hori, lau katuk ere erabiltzen ez duten hizkuntzan idazten !'"
* Inma ERREA : "Nafarroan gertatzen ari dena da horren adibide. Agintariek ez dute nahi euskarak aurrera egitea, eta horretarako klase orotako trikimailuak baliatzen dituzte. Esaterako, literaturaren alorrean, euskaraz idazten dugunok ikusezin bilakatzen saiatzen dira, baina horrekin ez dute lortzen gaztelaniazko literaturari bultzada ematea Nafarroan. Besteak beste, gaztelaniaz idazten duten idazle nafar asko ez direlako euskararen arerio, eta hori, euskal kulturaren arerio ez izate bera, baztertua izateko arrazoia bilaka daiteke Nafarroan. Penagarria da hizkuntza bati herra erakustea, penagarria, itogarria eta antzua."
* Josu JIMENEZ MAIA : "Adierazgarria den beste adibide bat. Iaz Iruñeko Pamiela argitaletxeak atera zuen Siete Poetas Vascos liburuan, Jose Angel Irigarai handiak apailaturiko liburua, Luigi Anselmi, Bernardo Atxaga, Jon Gerendiaga, Tere Irastortza, Xabier Lete, Xabier Montoia eta Joseba Sarrionaindiaren liburua ezagutzen al dute Nafarroako poeta erdaldunek? Irakurri dute? Lepoa eginen nuke ezetz. Eta ele biz egin zen antologia hura.
* Joakin BALENTZIA :
Ezagutzen ez duena gaitzesten duen horri
eskaini nahi diot
ene hitz arrotz hau,
apalki, badaezpada ere,
ulergarri ere bai,
ez nahasteko moduan;
itzultzaile iaioak direnez gero,
ene berba barbaroak
egokituo dituztelakoan nago:
ni hemengo naiz,
jaiotzez, legez,
bihotzez, gorputzez,
ametsez, heriotzez,
hauxe da ene lengoaia propioa,
odolez egindakoa
mende anitzetan zehar;
zu mintzatzen hasi baino lehen
hemen nengoen ni,
hiztun, sinestun,
ene mito eta jainkoekin,
bakean,
lurralde lau eta malkar hauetan,
lagunen artean,
solas, maitasuna egiten,
noizbait itsasoari
baina beti eguzkiari so
ama lurrarekin loturik;
baina zuk, ezagutzen ez duena
erdeinatzen duen horrek
ez duzu ikasi nahi
orain dudan kezka guztia
bihotzean, gorputzean,
heriotzan, odolean,
eta nire lengoaia berezi eta zaharra
arbuiatzen duzu
modu basati batez,
eta ez dugu elkar ulertzen jakina;
zure hizkuntza ikasia dut
halabeharrez, nahitaez,
baina zuk, berriz, nirea ez,
eta elkar joka gabiltza aspalditik:
otoitz egin dezagun,
edozein hizkuntzatan,
jainkoren batek gorde gaitzala
bion bihotza,
herioak aginduta,
izoztuta ez geratzeko.
No comments:
Post a Comment